niepodległość
Niepodległość to rzeczownik przejrzysty słowotwórczo. Ciekawe, że święte w polskiej tradycji słowo, hasło utożsamiane z wolnością, ma strukturę przeczącą (nie tylko polszczyźnie, por. independence, Unabhägigheit).
Kategoria: autorzy
-
-
Słowo roku Słownika Collinsa: single-use ‘jednorazowy’
Redakcja Słownika Collinsa na słowo roku 2018 wybrała przymiotnik single-use ‘jednorazowy’. W uzasadnieniu podano, że wyraz zwiększył swoją częstotliwość czterokrotnie 2013 roku. Na krótkiej liście znalazły się także: backstop ‘rozwiązanie awaryjne’, floss — rodzaj tańca, gammon — ‘baleron (pejoratywnie o człowieku)’, gaslight ‘podsycanie wątpliwości co do zdrowia psychicznego’, MeToo — ruchu nazwa społecznego i kulturowego, którego celem jest ujawnianie i wyeliminowanie napaści na tle seksualnym, szczególnie w miejscu pracy, plogging — jogging ze zbieraniem śmieci, VAR — wideoweryfikacja w czasie meczów piłkarskich, vegan — weganin, whitewash — ‘dosł. wybielanie’ odnosi się do obsadzania ról postaci pochodzących z mniejszości etnicznych białymi aktorami.
-
Słowa dnia między 29 października a 4 listopada 2018 roku
W omawianym czasie br. w polskich tekstach informacyjnych częściej niż zwykle występowały formy następujących wyrazów:
-
słowo października: miasto
Wśród słów o najwyższej kluczowości w październiku znalazły się głównie wyrazy związane z wyborami samorządowymi — samorząd, wybory, koalicja i tura. Z tym wydarzeniem związane jest też słowo, które komentujemy w tym miesiącu — miasto. Więcej:słowo miesiąca by...
-
Słowa dnia między 1 a 7 października 2018 roku
W omawianym czasie br. w polskich tekstach informacyjnych częściej niż zwykle występowały formy następujących wyrazów:
-
słowo września: samorządowy
Do słów o najwyższej kluczowości we wrześniu należały: samorządowy, wybory, kandydat, siatkówka, konwencja, kler, koalicja. Większość z tych wyrazów wiąże się z wyborami samorządowymi, które odbędą się 21 października: odbywały się konwencje wyborcze, zarejestrowani zostali kandydaci, a trzy partie powołały wyborczą koalicję, której skład wzbudził nieco emocji. Siatkówka wybiła się na listy słów kluczowych z powodu sukcesów polskiej drużyny narodowej na mistrzostwach świata w tej dyscyplinie, w tym sukcesu największego — obronienia tytułu mistrzowskiego w ostatnim dniu września. Kler nie pojawił się jako rzeczownik pospolity, ale w związku z tytułem filmu Wojciech Smarzowskiego i reakcjami, jakie wywołał. Słowem, które omówimy w tym miesiącu, jest przymiotnik samorządowy (i rzeczownik samorząd). Historia stanęła po stronie samorządności samorządów, a przeciw samorządności samorządców.
-
słowo sierpnia: defilada (+ parasol)
o najbardziej kluczowych słów sierpnia należą: parasol, kandydat (w wyborach samorządowych), defilada, koszulka (na pomniku) i upał (rekordowy; było to też słowo lipca 2014 r.). W tym miesiącu omówimy wyrazy defilada — który w sierpniowym zestawieniu pojawił się w związku z defiladą z Święta Wojska Polskiego, która od kilku lat odbywa się 15 sierpnia, w tym roku jednak rozbudziła więcej niż zwykle dyskusji i emocji. Kilka słów poświęcimy też wyrazowi parasol.
-
słowo lipca: jaskinia
Wśród słów o najwyższej kluczowości w lipcu były te związane ze zmianami w polskim sądownictwie: sąd (słowo lipca 2017), sędzia i spoczynek (stan spoczynku), na czołówki list frekwencyjnych trafiły też wyrazy zaskakujące w kontekstach związanych z anomaliami natury: jaskinia (w Tajlandii), pyton tygrysi (w Wiśle), zaćmienie (Księżyca; opisywane przez nas jako słowo marca 2015 w związku z częściowym zaćmieniem Słońca, które mogliśmy obserwować w Polsce) i sinice (w Bałtyku). Wyrazem, który omówimy, jest jaskinia. Słowo to trafiło na czołówki gazet i do artykułów w związku z wypadkiem grupy chłopców, którzy podczas pory monsunowej zostali uwięzieni w zalanej jaskini, a przede wszystkim w związku z niezwykłą, zakończoną sukcesem akcją ratunkową, w której, oprócz tajlandzkich komandosów, uczestniczyli nurkowie z całego świata.
-
Słowa dnia między 2 a 29 lipca 2018 roku
W okresie czterech tygodni obejmujących 28 dni lipca br. w zakładce Słowa dnia na stronie: slowadnia.clarin-pl.eu częściej niż raz w danym tygodniu pojawiły się formy następujących wyrazów:
-
słowo czerwca: mistrz
Piłkarskie wydarzenia sportowe, które przypadły na drugą połowę czerwca, zdominowały przekaz prasowy — dlatego w tym miesiącu opisujemy rzeczownik mistrz. Inne wyrazy o najwyższej kluczowości w czerwcu to (również związany z futbolem) rzeczownik mundial (stosunkowo świeże zapożyczenie...
-
Słowa dnia między 30 kwietnia a 3 czerwca 2018 roku
W okresie pięciu tygodni obejmujących ostatni dzień kwietnia, 31 dni maja i 3 dni czerwca br. w zakładce Słowa dnia na stronie: slowadnia.clarin-pl.eu częściej niż raz w danym tygodniu pojawiły się formy następujących wyrazów:
-
słowa maja: dane i opiekun
Słowami o najwyższej kluczowości w maju były w prasie: niepełnosprawni (słowo kwietnia 2018), dane i blisko z nimi związane RODO, miasto, kopalnia, opiekun oraz pojawiające się cyklicznie o tej porze roku majówka (słowo maja 2017), juwenalia i matura. Wyrazem, który omówimy...
-
Francuskie słowa roku 2018: KOBIETY (femmes), BITCOINY, MIESZANIE KULTUR (métissage)
Na dorocznym Festival du Mot kapituła jednogłośnie wybrała formę kobiety (fr. femmes) na słowo roku 2018. W komunikacie podkreślono, że chodzi o formę liczby mnogiej, o kobiety jako globalną zbiorowość, która doszła do głosu. Punktem zwrotnym była bez wątpienia...
-
słowo kwietnia: niepełnosprawni
Słowem kwietnia jest wyraz niepełnosprawni.
-
Słowa dnia między 2 a 29 kwietnia 2018 roku
W okresie czterech tygodni obejmujących 28 dni kwietnia br. w zakładce Słowa dnia na stronie: slowadnia.clarin-pl.eu częściej niż raz w danym tygodniu pojawiły się formy następujących wyrazów: