słowa dnia, tygodnia, miesiąca i roku
Niemieccy językoznawcy i dziennikarze, którzy od 1991 roku wybierają najgorsze słowa dyskursu publicznego, przyznali niechlubny tytuł Unwort des Jahres 2018 skomplikowanemu złożeniu rzeczownikowemu Anti-Abschiebe-Industrie ‘przemysł antydeportacyjny’. Nie jest to ustabilizowana jednostka leksykalna, lecz raczej okazjonalizm, użyty...
10 stycznia 2019 r. zakończyło się trzecie już głosowanie na słoweńskie słowo roku. Wyboru dokonali internauci, oddając rekordowe ponad 2000 głosów. Oni też w pierwszym etapie konkursu zgłaszali swoje propozycje wyrazów, z których następnie komisja naukowa wyłoniła finałową dziesiątkę. Wygrała pszczoła (čebela), a na kolejnych miejscach znalazły się mikroplastik (mikroplastika) i filiżanka kawy (skodelica kave).
Czeskie słowo roku jest wybierane w plebiscycie czytelników dużego dziennika „Lídove Noviny”. Słowem roku 2018 wybranym przez czytelników serwera lidovky.cz został wyraz Rambohafík ‘Rambo hau-hau’. Członkowie redakcji dziennika „Lidové noviny” wytypowali natomiast słowo sucho ‘susza, upały’. Odnosi się ono do rekordowych upałów, które panowały w Czechach w 2018 roku.
W plebiscycie na Słowo roku 2018 internauci wybrali wyraz KONSTYTUCJA. Drugie miejsce zajął wyraz DANE i jego przyczyna — dyrektywa RODO (Rozporządzenie o ochronie danych osobowych), a trzecie NIEPODLEGŁOŚĆ, której setną rocznicę odzyskania obchodziliśmy w 2018 roku. Wśród dziesięciu najczęściej cytowanych słów znalazły się jeszcze: pyton, szumidło, foka, klimat, handel (zakaz handlu), dzban, sinice oraz niepełnosprawni.
Kapituła językoznawców postanowiła zdecydowaną większością głosów uznać za najważniejsze słowo roku 2018 rzeczownik konstytucja. Ten sam rzeczownik zwyciężył zdecydowanie w plebiscycie internetowym. Rok temu zajął trzecie miejsce w głosowaniu kapituły. Drugie miejsce przyznano słowu szumidło...
W Niemczech plebiscyt na Młodzieżowe słowo roku (Jugendwort des Jahres) jest organizowany przez znane wydawnictwo leksykograficzne Langenscheidt. W tym roku internauci wybrali rzeczownik Ehremann/Ehrefrau (‘dosł. gentleman/dama; tu w zn. ktoś, kto robi dla nas coś wyjątkowego’).
Na Szwecjoblogu omówienie najbardziej interesujących, zdaniem autorki bloga, Natalii Kołaczek, nowych słów, które Rada Języka Szwedzkiego odnotowała w 2018 roku. Wiele wśród nich związanych jest z wrażliwością na zwykłe potrzeby (menscertifiera — środowisko pracy uwzględniające...
Komisja naukowa słoweńskiej akademii nauk (ZRC SAZU) 20 grudnia opublikowała listę 10 słów, spośród których Słoweńcy wybiorą słowo roku 2018. Wyboru dokonano spośród ponad 200 propozycji zgłoszonych drogą internetową (na Twitterze, Facebooku, pocztą elektroniczną, w komentarzach do ogłoszenia o konkursie na stronie MMC RTV Slovenija) oraz pocztą (przyszła jedna pocztówka z Radovljicy ze słowem mir ‘pokój’).
łownik Merriam-Webster podał 10 wyrazów, które najczęściej sprawdzano w 2018 r. Słowem najczęściej sprawdzanym w słowniku było justice ‘sprawiedliwość’. Pozostałe wyrazy to nationalism ‘nacjonalizm’, lodestar ‘gwiazda przewodnia’, epiphany ‘objawienie’, feckless ‘nieudolny’, laurel ‘wawrzyn’, pissant ‘szczyl’, respect ‘szacunek’, Maverick ‘Indywidualista’ (o senaturze Johnie McCainie).
Słowo roku 2018 w Austrii było już słowem roku 2005. OkreślenieSchweigekanzler ‘milczący kanclerz’ odnosi się do Sebastiana Kurza, który zdaniem dziennikarzy i komentatorów ucieka od jasnych deklaracji w ważnych sprawach, tak jak to czynił przed kilkunastu laty Wolfgang Schüssel.
Towarzystwo Języka Niemieckiego (Gesellschaft für Deutsche Sprache) wybrało na słowo roku 2018 neologizm Heißzeit ‘gorący czas’. Rzeczownik podobny do Eiszeit ‘epoka lodowcowa’ ma oczywiście zwracać uwagę na problem ocieplenia klimatu, ale przypomina też o wyjątkowo upalnym tegorocznym lecie, które trwało w Niemczech od kwietnia do października.
Za najważniejsze słowo roku uznano nowiczok (ros. новичок) — złowrogą nazwę bojowej substancji toksycznej, którą w tym roku próbowano otruć Siergieja Skripala. Drugie miejsce przyznano przymiotnikowi токсичхный ([toksicznyj][note]W oryginalnych słowach rosyjskich stosujemy filologiczną transliterację, nie transkrypcję.[/note]) ‘toksyczny’, w ślad za listopadowym werdyktem słowników oksfordzkich (toxic). Toksyczny ma w języku rosyjskim podobnie różnorodne odniesienia jak w polskim i angielskim (toksyczne związki), ale w roku 2018 kojarzy się ze sprawą, która ogniskowała uwagę polityki i mediów w Rosji i w Wielkiej Brytanii.
Wydawnictwo Naukowe PWN opublikowało wyniki plebiscytu młodzieży. Słowem roku został dzban (w odniesieniu do ludzi). więcej na stronie WN PWN Więcej:wykaz skrótówSłowa roku 2020 w AustriiSłowo roku 2020 i Słowo dziesięcioleciaSłowa roku w Australii: KAREN i DOOMSCROLLING…Węgierskie słowa roku...
Do słów o najwyższej kluczowości we wrześniu należały: samorządowy, wybory, kandydat, siatkówka, konwencja, kler, koalicja. Wykres z serwisu frazeo.pl dowodzi, że samorząd interesował nas przede wszystkim tuż przed wyborami i trochę po nich (aż do II tury). Większość z tych...
Do najbardziej kluczowych słów sierpnia należą: parasol, kandydat (w wyborach samorządowych), defilada, koszulka (na pomniku) i upał (rekordowy; było to też słowo lipca 2014 r.). W tym miesiącu omówimy wyraz defilada — który w sierpniowym zestawieniu pojawił się w związku z defiladą...