Słowa dnia między 29 maja a 4 czerwca 2017 roku
2017-06-05
W ostatnich trzech dniach maja i pierwszych czterech dniach czerwca br. w polskich tekstach informacyjnych częściej niż zwykle występowały formy następujących wyrazów…WIĘCEJ
Słowa maja: marsz, audyt, rating
2016-05-31
Marek Łaziński W ostatnim miesiącu najbardziej kluczowe statystycznie były rzeczowniki związane z cyklicznymi wydarzeniami odbywającymi się zawsze w maju: matura, majówka, muzeum (Noc Muzeów). Kluczowe słowa opisujące wydarzenia nie zawsze związane z majem to przede wszystkim audyt, marsz i rating. Zanim przejdziemy do marszu, zwróćmy uwagę na zapożyczenia z dziedziny ekonomii, które jeszcze niedawno pozostawały w obrębie leksyki specjalistycznej. Rating to ocena wiarygodności ekonomicznej, a audyt to zewnętrzna (rzadziej wewnętrzna) kontrola przedsiębiorstwa. Pierwsze słowo jest nowsze, z niezaadaptowaną fonetycznie grupą ti, pojawia się w leksykografii polskiej dopiero w Słowniku 100 tysięcy potrzebnych słów (2005). Drugie słowo pisane już przez dy, nie di, pojawia się w Uniwersalnym słowniku języka polskiego (2001). Autorem ratingu, o którym czytaliśmy w ostatnim miesiącu, była agencja Moody’s. Audyt z pierwszych stron majowych gazet nie był dziełem wyspecjalizowanej instytucji kontroli finansowej, nazwę tę nadano na wyrost ocenie poprzedniego rządu zawartej w przemówieniach sejmowych nowych ministrów. Marsz byłWIĘCEJ
Słowa dnia między 15 a 21 czerwca 2015 roku
2015-06-22
W tym czasie w polskich tekstach informacyjnych częściej niż zwykle używano form następujących wyrazów: – rzeczowników pospolitych: deflacja; haczyk – w połączeniach typu: wędkarski haczyk, kiełbasa nadziana haczykami, kiełbasa z haczykami; kiełbasa – kiełbasa nadziana haczykami, kiełbasa z haczykami; haker; frakcja – skrajnie prawicowa frakcja w Parlamencie Europejskim; dron – nalot amerykańskiego drona; stulatek; elekt – prezydent elekt; skrytka – niewykrywalna skrytka; encyklika – ekologiczna encyklika; motorower; poker; pokerzysta – proces pokerzystów; ramadan – początek ramadanu; gapa – lecieć samolotem na gapę; piknik; parada; konwencja ‚zjazd partii’ – sobotnie konwencje; szaleniec – atak szaleńca w Grazu; wianek – pleść wianki; piknik; pilęgniarka; rejs; plener – muzyka w plenerze; – przymiotników: międzykontynentalny – w połączeniu typu: międzykontynentalna rakieta balistyczna; prawicowy – skrajnie prawicowa frakcja w Parlamencie Europejskim; podsłuchowy – afera podsłuchowa (2); jednomandatowy – jednomandatowy okręg wyborczy; losowy – gra losowa; transatlantycki – nagroda transatlantycka; – czasowników: przygnieść – w połączeniu typu:przygnieść kogoś; dmuchać – dmuchany zamek;WIĘCEJ
Słowa dnia między 8 a 14 czerwca 2015 roku
2015-06-20
W tym okresie w polskich tekstach informacyjnych częściej niż zwykle używano form następujących wyrazów: – rzeczowników pospolitych: danina – w połączeniu typu:danina na rzecz państwa; sztuka – błąd w sztuce; afera afera podsłuchowa, afera taśmowa (2); elekt – prezydent elekt (2); wyciek – wyciek akt; fotokopia – upublicznić fotokopie, robić fotokopie; akta – wyciek akt (2); przeciek – autor przecieku; samorozwiązanie – samorozwiązanie sejmu; stręczycielstwo; żaglowiec; regaty; przewinienie – przewinienie zawodowe; burza – burze z gradem (2); grad – burze z gradem (2); nowela – nowela ustawy; parada – parada motocykli, czyjaś efektowna parada, Parada Równości; równość – Paradfa Równości; tłum; pilot; tajemnica; selfie – selfie w kabinie; kabina – selfie w kabinie; szpieg – wycofywać szpiegów; – przymiotników: przyszłoroczny; podsłuchowy – w połączeniu typu: afera podsłuchowa (4); taśmowy – afera taśmowa (3); restrukturyzacyjny – prawo restrukturyzacyjne; niewystarczający – niewystarczające działania; festiwalowy; – czasowników: upublicznić;– w połączeniu typu: upublicznienie akt, upubliczniona rozmowa (2); prześwietlić – prześwietkić coś; wyczerpać – wyczerpany kredyt zaufania; stabilizować; znowelizować – znowelizowana ustawa; huknąć ‚wjechać z rozpędem’ – huknąć w barierę; mrozić – wypadek mrożący krew w żyłach; – imion i nazwisk: Zbigniew Stonoga – w połączeniu typu:efekt Stonogi (2); Paweł Rytel-Andrianik; + Łukasz Masiak; Michał Janocha; – innych nazw własnych iWIĘCEJ
Słowa dnia między 4 a 10 maja 2015 roku
2015-05-17
W omawianym czasie w polskich tekstach informacyjnych spotykaliśmy częściej niż zwykle formy następujących wyrazów: – rzeczowników pospolitych: kryształek – w połączeniu typu: dopalacz-kryształek; matura (3); majówka; szlaban – wjechać na przejazd przy otwartych szlabanach; matematyka; burza – gwałtowne burze na Polską, burze i grad; grad – burze i grad; juwenalia – Juwenalia 2015; klauzula – klauzula o czymś; spalenie – spalenie czegoś; docs – Docs Against Gravity Film Festival; konserwatysta (2); ratyfikacja – ratyfikacja zmian; powieka – coś spędza komuś sen z powiek; mediacja – szanse mediacji, rozpropagować mediacje; marchew; pietruszka; parada – parada Schumana, gigantyczna parada; defilada – defilada w Moskwie; separatysta; gotówka – skradziona gotówka, zastrzyk gotówki, mówić nie gotówce; ebola – Liberia wolna od wirusa eboli; procesja; frekwencja; exit poll; tura – druga tura wyborów; baner – wulgarny baner, obraźliwy baner; – przymiotników: podwodny – w połączeniu typu: okręt podwodny; konserwatywny – partia konserwatywna; hitlerowski – hitlerowska awantura; sondażowy – sondażowe wyniki, badanie sondażowe; prezydencki -wybory prezydenckie; – czasowników: zabarykadować – w połączeniu typu: zabarykadować się gdzieś z kimś; ewidencjonować – ewidencjonowanie na kasie; przewiercić – przewiercić otwór z powierzchni; przetwarzać – przetwarzanie odpadów komunalnych; zlinczować – zlinczowany; zadziałać; ponowić – ponowić apel, ponowić wezwanie; konwojować – konwojować przestępcę; dręczyć –WIĘCEJ
Słowa dnia między 10 a 16 listopada 2014 roku
2014-11-17
W tym okresie w polskich tekstach informacyjnych częściej niż zwykle pojawiały się formy następujących wyrazów: – rzeczowników pospolitych: dron – w połączeniu typu: brytyjskie drony; kotylion – przygotowywać kotyliony, rozdawać kotyliony, kotyliony na pomnikach; godność; niepodległość – Marsz Niepodległości; kolumna – kolumna pojazdów; przeddzień – w przeddzień Święta Niepodległości; petarda – rzucać petardy, rzucać petardami w kogoś, w coś; marsz – Marsz Niepodległości; patriota; prom – kapitan południowokoreańskiego promu; parada – Parada Niepodległości, parada starych aut; odzyskanie – odzyskanie wolności, odzyskanie niepodległości; raca – rzucać race, petardy, butelki i między innymi kostkę brukową, powierzchnia komety 67P/Churyumov-Gerasimenko; okupacja – przygotowywać okupację; kometa – lądowanie na komecie; konwój – rosyjski konwój; narodowiec; chuligan – odcinać się od chuliganów, rozliczanie chuliganów; raj – raj podatkowy; sondaż – przedwyborczy sondaż; śmigłowiec; lekarka; chłodnia – ożyć w chłodni; bombowiec – rosyjski bombowiec; szpiegostwo – podejrzany o szpiegostwo; reelekcja – ubiegać się o reelekcję; tura – druga tura; masówkaWIĘCEJ
Słowa dnia między 9 a 15 czerwca 2014 roku
2014-06-16
W ciągu tego tygodnia w polskich tekstach informacyjnych wyższą niż zwykle frekwencję uzyskały formy następujących wyrazów: – rzeczowników pospolitych: parapsycholog; gangsterka ‚działanie gangstera’ – w połączeniu typu: film z gangsterką w tle; upał; najemnik – zatrzymać najemników; kurtyna – kurtyna wodna; burdel – „Pożar w Burdelu”; piorun; ryczałt – ryczałt od prywatnego korzystania z samochodów służbowych; baca – problem baców z oscypkami; oscypek – problem baców z oscypkami; dżihadysta – sztandary dżihadystów, przedstawiciele dżihadystów; ośmiornica; laweta – laweta z autem; znachor – dom znachora; żebrak – terror żebraków; winiarstwo – polskie winiarstwo; piwniczka – trunki z czyjejś piwniczki; akapit – kontrowersyjny akapit; instalakcja – Instalakcje; winnica – nadwiślańskie winnice; parada; taśma – taśmy z podsłuchu, czyszczenie taśm, ujawnienie kompromitujących taśm, taśmy prawdy; wiwat – oklaski i wiwaty; półmaraton – nocny półmaraton; osobistość – znane osobistości solo lub w parach; wykolejenie – wykolejenie tramwajów; – przymiotników: upalny – w połączeniu typu:WIĘCEJ